woensdag 20 november 2013

Empowerment slachtoffers verder gebracht!

Door:Ludo Goossens, Voorzitter Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven



Staatssecretaris Teeven heeft een wetsvoorstel ingediend om het spreekrecht van slachtoffers te versterken en de groep van betrokkenen die een beroep kunnen doen op het Schadefonds uit te breiden[1]. Het Schadefonds juicht die wijzigingen toe.
We doen dat met name omdat we staan voor empowerment van slachtoffers.
Nina Huygen, directeur van het Schadefonds, en ik bepleitten dat al in het Liber Amicorum voor ons commissielid Jan van Dijk in december 2012, bij zijn afscheid als hoogleraar in Tilburg.[2]

Versterken spreekrecht
Want naast compensatie in financiële zin voor geleden schade vinden wij dat ook de daadwerkelijke juridische positie van het slachtoffer kan en moet worden versterkt.
Dat zal bijdragen aan het herstel van vertrouwen van slachtoffers in de samenleving en  in het recht.
Wij merken maandelijks in hoorzittingen met slachtoffers weer hoezeer het enkele feit dat zij inhoudelijk hun verhaal kunnen  doen, hen oplucht en hen weer een stukje verloren gegaan terrein kan geven. Soms zien we  zelfs dat wij als Schadefonds hiermee steken, die in het stafproces zijn gevallen, hebben gecompenseerd.

Aanspreekbaarheid
Bij de versterking van de formele positie van het slachtoffer in de rechtszaal hoort natuurlijk ook dat het slachtoffer in zekere zin kwetsbaarder wordt. Of liever gezegd aanspreekbaarder. Dat is minder paternalistisch. Want wie een standpunt in de rechtszaal inneemt, moet dat standpunt ook willen en kunnen uitleggen en verdedigen.
Maar wie zijn wij, professionals in de strafrechtspleging om op voorhand het oordeel te vellen dat slachtoffers daartoe wel of niet in staat zullen zijn?

Ik zou veel liever bepleiten dat wij - en nu in mijn rol als strafrechter - leren  om zo’n moeilijk facet van het strafproces dan in goede banen te gaan leiden. Wij kunnen dat doen door verwachtingen van slachtoffers zo te hanteren dat die binnen realistische grenzen blijven, door hen volwassen en aanspreekbaar in de rechtszaal te positioneren, door daadwerkelijk het gesprek met hen aan te gaan, door vragen aan slachtoffers in goede banen te leiden, maar vooral door te zorgen dat gesprek met slachtoffers een ‘gewoon’ onderdeel van het gesprek in de rechtszaal wordt. 
Dan kan ook de berechting van een verdachte bijdragen aan empowerment van het slachtoffer.

Meer slachtoffers een financiële tegemoetkoming bieden
Naast de versterking van het spreekrecht wordt op termijn ook de groep slachtoffers die een financiële tegemoetkoming van het Schadefonds Geweldsmisdrijven uitgebreid. Natuurlijk zijn wij blij met de compensatie die wij gaan geven aan nabestaanden van slachtoffers van ernstige verkeersmisdrijven (artikel 6 van de Wegenverkeerswet). Als Schadefonds zien wij echter geen goede reden om nabestaanden van slachtoffers van ernstige arbeidsongevallen (Arbo wetgeving) in dit opzicht anders te behandelen. We hebben dit onder de aandacht gebracht van de staatssecretaris en vertrouwen er op dat hij ook daar grondig naar zal kijken.

Zo ontwikkelt het Schadefonds zich meer en meer tot de organisatie in Nederland die namens de overheid brede groepen van gedupeerden compensatie biedt en daarmee bijdraagt aan herstel van vertrouwen.


[2] KLM Van Dijk

liber amicorum prof.dr.mr. J.J.M. van Dijk
WLP, 2012
ISBN 2013:9789058509321



Geen opmerkingen:

Een reactie posten